Merkez Bankası bankaların aylık kredi büyümelerine sınırlandırma getirdi. Ticari kredilerde yüzde 2.5 olan büyüme sınırı yüzde 2’ye, ihtiyaç kredilerinde aylık büyüme yüzde 3’ten yüzde 2’ye düşürülürken taşıt kredilerinde aylık büyüme değişmedi. Taşıt kredilerinde aylık büyüme sınırı halihazırda yüzde 2 seviyesinde bulunuyor.
Peki bu karar ne anlama geliyor, artık bankalardan kredi çekmek daha da zorlaşacak mı? Şu anda bankalarda taşıt, tüketici, konut ve ticari kredi faiz oranları ne durumda? Konuyla ilgili merak edilenleri Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram, milliyet.com.tr’ye anlattı. Bayram konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
DÜZENLEME İLE AMAÇLANAN NE?
“Merkez Bankası son yaptığı açıklamada tüketici kredileri ve diğer kredilerde büyüme oranlarını değiştirdi. Burada sınırlama getirilmesi ile birlikte ticari kredilerde büyüme oranı yüzde 2.5’ti yüzde 2’ye düşürüldü. İhtiyaç kredilerinde büyüme oranı yüzde 3’ten yüzde 2’ye çekildi. Taşıt kredilerinde ise büyüme oranı değişmedi.
Burada amaç bankaların daha fazla kredi vermesini engellemektir. Vatandaşın talebini zayıflatmaktır. Bankaların kredi vermemesi ile birlikte piyasada enflasyonist ortamın biraz daha dizginlenmesi amaçlanıyor.
BANKALARDAN KREDİ ALMAK ZORLAŞACAK MI?
Bu kararla birlikte bankalar daha az ticari ve ihtiyaç kredisi verecekler. Sınırın üzerinde kredi verebilirler mi? Evet verebilirler. Ticari kredilerde aylık yüzde 2.5 büyüme oranını geçerlerse daha fazla zorunlu karşılık ayırmak durumunda kalacaklar. Ellerindeki paranın daha fazlasını Merkez Bankası’na verirlerse daha az kredi kullandırabilirler, ellerindeki parayı finansal piyasalarda daha az değerlendirebilirler. Bu da bankaların karını etkiler. Bankalar bundan sonra daha az kredi vereceklerdir. Yani kredi verme iştahı kapanacaktır. Bu sayede enflasyon dizginlenmeye çalışılıyor diyebiliriz.
KARAR KREDİ FAİZ ORANLARINI DAHA FAZLA YÜKSELTİR Mİ?
Kredi büyüme oranında sınırlama kredi faiz oranlarını daha fazla yükseltmez. Yapılan açıklamalarda parasal sıkılaşmanın sonuna gelindiğinden bahsedildi. Ben artık daha fazla faiz artışı beklemiyorum. Ocak ayında yüzde 6.7 enflasyon açıklandı. Şubatta yüzde 4.5 seviyesinde geldi. Enflasyon düşme trendine girerse faiz artırılmaz. Aylık yüzde 2 seviyelerinde gerçekleşecek enflasyon oranı ile birlikte mayıs ayı itibarıyla yüzde 70-75 arası enflasyon, yıl sonu da yüzde 36’lık enflasyon tutturulabilir.
Ben daha fazla faiz artırımı beklemiyorum. Enflasyon daha yüksek gelmeye devam ederse 250 baz puanlık bir faiz artışı daha gelebilir. Yılı en kötü ihtimalle yüzde 50 faiz oranı ile kapatırız.
Merkez Bankası’nın yaptığı açıklama üzerine başka sterilizasyon araçlarının kullanılacağı, piyasadaki fazla paranın sterilizasyon araçları ile birlikte çekileceği belirtilmişti. Bankalara getirilen ticari ve ihtiyaç kredilerindeki büyüme oranı revizasyonu sterilizasyon araçlarının çalıştığını gösteriyor. Faiz artırmak yerine bu araçlar kullanılabilecek ve enflasyonla mücadele devam edecek.
BU KARAR TÜKETİMİ KISMAYA DÖNÜK ALINAN BİR KARAR MI?
Bu karar enflasyon ile mücadele kapsamında tüketimi kısmaya yönelik bir karar. Talebi kontrol altına almakla enflasyon dizginlenemiyor arz tarafı da burada kontrol altına alınmalıdır. Ramazan ayı gelmesi ile birlikte et fiyatlarında bir spekülasyon olmuştu. Zincir marketler et fiyatlarını sabitlemeye gitti. Bu da enflasyon kapsamında arz tarafının kısılması anlamında önemli bir adımdır.
Diğer ürünlerde de fiyat artışının olmaması gerekiyor. Arz tarafındaki fiyat artışı kısılabilirse enflasyon ile mücadele tam anlamıyla yapılabilir.
İLAVE SIKILAŞTIRMA GETİRİLEBİLİR Mİ?
Zaten piyasada Merkez Bankası tarafından kredi verilmemesi yönünde bir istek var. Kredi verdikçe şirketler ve şahıslar tüketim ve harcamalarını devam ettiriyor. Eğer enflasyon dizginlenmez ise kredilere ilave tedbir gelebilir ve kredi çekmek daha zor hale gelebilir.
TAŞIT, TÜKETİCİ, KONUT VE TİCARİ KREDİ FAİZ ORANI NE KADAR OLDU?
Şu anda bankalarda taşıt ve tüketici kredilerinde aylık faiz oranı 4,24 yıllık faiz oranı ise 50,88 seviyesinde. Konut kredisinde aylık faiz oranı yüzde 3,89 yıllık 46,68 seviyesinde. Ticari kredi faiz oranı ise aylıkta 3,75-4,35 aralığında, yıllıkta 45-52 aralığında seyrediyor.”
