Evrimsel Biyologlar Köpeklerin Beyin-Vücut Oranlarını İnceledi
Fransa’daki Montpellier Evrim Bilimleri Enstitüsü’nden evrimsel biyolog Ana Balcarcel’in liderliğinde yürütülen bir araştırma, köpeklerin beyin-vücut oranlarını detaylı bir şekilde inceledi. Toplamda 172 farklı ırka ait bin 682 yetişkin köpek kafatası incelenerek “göreceli endokraniyal hacim” adı verilen beyin-vücut oranları hesaplandı. Ayrıca çalışmada, köpeklerin eğitilebilirlik, dikkat arayışı ve agresyon gibi 14 farklı davranışsal özellikleri de değerlendirildi.
Araştırma sonuçlarına göre, Sibirya kurdu ve Great Pyrenees gibi “çalışan” köpek ırklarının, vücutlarına oranla en küçük beyinlere sahip oldukları görüldü. Öte yandan, Chihuahua gibi “arkadaş” olarak yetiştirilen türlerin ise en büyük göreceli beyin oranına sahip oldukları belirlendi. İlginç bir şekilde, çalışan köpeklerin daha kompleks görevleri yerine getirebilme yeteneğine sahip oldukları halde, daha küçük beyin yapılarına sahip oldukları tespit edildi.
Araştırmayı yürüten Ana Balcarcel, çalışan köpeklerin daha güçlü kısa vadeli hafıza ve davranışsal kontrol gösterdiklerini belirtti. Bu köpeklerin arama-kurtarma, rehberlik ve polis köpeği gibi görevlerde kullanılabilen özelliklerinin yapay seçilim yoluyla geliştirilmiş olabileceği üzerinde duruldu. Ancak, beyin büyüklüğü bu köpeklerin zekasını belirlemede tek kriter değil.
Araştırmada ayrıca, Chihuahua ve Pomeranian gibi küçük köpek ırklarının, daha yüksek seviyelerde korku, agresyon, ayrılık kaygısı ve dikkat çekme davranışları sergilediği ortaya çıktı. Balcarcel, bu tür köpeklerin insan dostu olmaları için yetiştirildiğini ve korku ya da agresyon gibi özelliklerin, çalışma amacıyla eğitilen köpeklere göre daha az dezavantaj sağladığını açıkladı.
Balcarcel, insanların köpeklerin sadece bedenlerini değil, beyin yapılarını da büyük ölçüde değiştirdiğini ifade etti. Bundan sonra yapılacak çalışmaların farklı köpek ırklarının beyin şekillerini ve işlevlerini karşılaştırmayı hedeflediğini belirtti. Neokorteksin şekil varyasyonları gibi üst düzey işlevlerden sorumlu bölgelerin, farklı duyusal işlevlerin önemini aydınlatabileceğine dikkat çekildi.
Köpek sahiplerine beyin-vücut oranının zekayla doğrudan bir ilişkisi olmadığı hatırlatılarak, her köpeğin farklı yeteneklere sahip olduğu vurgulandı. “Köpeğiniz küçük beyinli olabilir ama yine de kendi alanında özel ve uzmanlaşmıştır” diyen Balcarcel, köpeklerin benzersiz yetenekleri ile sevilmeye ve anlaşılmaya değer olduklarını belirtti.
