Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
Finans kuruluşlarının kredi musluklarını kapatma noktasına gelmesi, nakit ve sermaye sıkıntısı yaşayan sanayi kuruluşlarını darboğaza sürüklüyor. Daha birkaç hafta öncesinde finansmana erişimde sıkıntı yaşandığından yakınan reel sektör temsilcileri, bugün ‘hiç’ ulaşamamaktan şikayetçi. Kar marjı hızla eriyen işletmeler, sermaye ihtiyaçlarını karşılamak ve üretime devam etmek için kredi desteği beklerken ‘seçim ekonomisi’nden biran önce çıkılması gerektiğine vurgu yapıyor.
“Kredinin kendisi yok bankası var”
Bugünkü ekonomik yapı içerisinde işletmelerin çok büyük nakit sıkıntısı yaşadığını dile getiren Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Öksüz, “Enerji, işçilik, EYT, hammadde maliyetleri derken kimsenin kasasında para kalmadı. Nakite çok ihtiyaç var; ulaşmak zordu, artık imkansız” dedi. Şu an ‘kredi bankası kavramı’ olduğunu ama kredi bulunmadığını söyleyen Öksüz, ““Finansmanda risklerimiz çok arttı. Artık vergi borcunu ödemek için bile kredi yok” diye konuştu. Eskiden ellerindeki çekle gittiklerinde onu krediye döndürdüklerini ifade eden Öksüz, şunları söyledi: “İpoteğin, teminatın, her şeyin var. Devlet bankaları bile maksimum 2-3 ay vade diyor. Yüzde 40’ına bloke konuluyor. O parayla nasıl bir üretim planlaması yapılır? Ona rağmen kredi verilmiyor.” Sanayicinin, kredide 1 ay vadeye bile razı olduğunu belirten Öksüz, “Günü kurtarayım, yarını da yarın düşünürüm noktasında sıkışan bir pazara doğru gidiyoruz” diyerek seçim ekonomisinden bir an önce çıkılması gerektiğini vurguladı. Seçimden sonra biraz normalleşme bekleyen Öksüz, “Bunu ummaktan başka yapacak bir şeyimiz kalmadı. İnanıyorum ki seçimlerden sonra sanayiinin bu tür sıkıntılarına çözüm üretecek öneriler gelecektir” dedi. Piyasanın kilitlenme noktasına geldiğini dile getiren Öksüz’e göre, ticaretin bir an evvel normal kurallarına dönmesi ve nakit akışının sağlanması gerekiyor.
“Kredi verilse de bu vadede dönüşüm imkansız”
Artan maliyetler karşısında ulaşılamayan finansman yüzünden Türkiye’de üretici ve ihracatçı olmanın çok zor hale geldiğini söyleyen Ulutaş Metal Mutfak Eşyaları İnşaat San. AŞ Yönetim Kurulu Üyesi Ali Ulutaş, “Yatırım yapmanız gerekiyor, bunun için toplu ve nakit para lazım. Banka kredisi kullanmak imkansız hale geldi” dedi. Kullanıldığı zaman da 2 aylık vadelerden söz edildiğini belirten Ulutaş, bu sürede kar edip geri dönüşümün mümkün olmayacağını kaydetti.
Yaşanan süreci ‘kriz’ olarak yorumlayan Solmazer Ev Gereçleri San. AŞ Genel Müdürü Murat Solmazer, “Kriz dönemlerinde özellikle de borçlu, mali yapısı bozuk olan firmaların durumu zor. Bunların içerisinde ‘bıçak kemiğe dayananlar’ da var. 3 ay sonrasında maliyetlerin ne olacağı kestirilemediği için üreticinin esneklik sağlayamadığını kaydeden Solmazer’e göre finans piyasası da belirsizlikten ötürü muslukları kapattı. Seçim süreci belirsizliğinin giderilmesini isteyen Solmazer, şöyle devam etti: “Önümüzü görecek güven veren bir politika izlenmeli. Burada güvenilir bir görüntü çizilmesi lazım. Tek beklentimiz sözle de olsa piyasaya güven verecek müdahale.”
